مشق تدبر

تمرینی برای تدبر روی اندیشه های ناب

مشق تدبر

تمرینی برای تدبر روی اندیشه های ناب

مشق تدبر
طبقه بندی موضوعی

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «تولی و تبری» ثبت شده است

98/04/25 گزیده‌ای از بیانات در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور

ائمه جمعه و لزوم نزدیک نشدن به صاحبان ثروت و قدرت و مراقبت از نزدیکان

اجتناب از رفتن به سمت صاحبان ثروت و قدرت؛ یکی از چیزهای مهم این است که سر سفره‌ی اصحاب ثروت و قدرت تا میتوانیم حاضر نشویم. نامه‌ی حضرت به عثمان‌بن‌حُنِیف را که یادتان هست! حالا ما توقّع نداریم، [چون] نه عثمان‌بن‌حُنِیفی در بین ما هست، نه وضع ما با وضع امیرالمؤمنین (سلام ‌الله ‌علیه) قابل مقایسه است؛ امّا این را میتوانیم توصیه کنیم و میتوانیم برای خودمان قرار بدهیم که به آن طبقات برگزیده و اَشرافی زیاد نزدیک نشویم؛ نزدیک شدن به آنها به طور طبیعی مایه‌ی دور شدن از توده‌ی مردم و عامّه‌ی مردم است؛ همین چیزی که در قرآن مکرّر در مورد ائمّه [آمده]: وَلا تَطرُدِ الذینَ یَدعونَ رَبَّهُم بِالغَدوةِ وَالعَشِیِّ یُریدونَ وَجهَه؛(انعام: 52) یا در مورد حضرت نوح: هُم اَراذِلُنا بادِیَ الرَّأی،(هود: 27) که به او میگفتند اینها را از دُور خودت دور کن؛ و مکرّر در جاهای دیگر [هست]. بنابراین یک توصیه‌ی مؤکّد هم در مورد سلوک امام‌ جمعه و عمل امام‌ جمعه این است که از رفتن به طرف صاحبان ثروت و قدرت و کسانی که زبانهای چرب و نرم دارند، [باید اجتناب کرد]؛ بعضی از این نودولت‌ها، اینهایی که تازه توانسته‌اند با زرنگی و کارهای غیر قانونی به یک ثروتی برسند، دنبال این‌ هستند که یک ملجأیی پیدا کنند، یک جایی پیدا کنند که حاشیه‌ی امنی برایشان باشد؛ می‌آیند سراغ افرادی که مورد نظرشان است، از جمله سراغ ائمّه‌ی جمعه، از جمله سراغ شاخصهای روحانیّت، می‌آیند سراغ اینها؛ این برای این است که حاشیه‌ی امن برای خودشان درست کنند؛ اینجا باید حواسمان جمع باشد.

یکی از موارد مهمّ سلوک عملی ائمّه‌ی جمعه مراقبت از نزدیکان است -مراقبت از فرزندان، مراقبت از نزدیکان- که اینها یک وقت دچار اشتباهی نشوند، دچار لغزشی نشوند. آن کسی که سراغ شما می‌آید و شما با زرنگی و الهام خدایی او را رد میکنید، ممکن است سراغ فرزند شما بیاید، از آن طریق نفوذ بکند. یکی از مسائل مهم این است که مراقب رفتارهای فرزندانمان، مراقب رفتارهای نزدیکانمان باشیم.

تکبر، آفت بزرگ دولتهای غربی و بدعهدی اروپائیها در برجام

آفت بزرگ دولتهای غربی تکبّر آنها است، این را آقایان توجّه داشته باشید. یکی از گرفتاری‌های این دولتهای غربی، از جمله‌ دولتهای اروپایی -که واقعاً گرفتاری آنها است- این است که متکبّرند؛ این تکبّر موجب میشود که نتوانند درست دور و بر خودشان را و حقایق را بفهمند؛ این تکبّر و خود‌بزرگ‌بینی آنها را درون مشکلات بزرگی می‌اندازد، کمااینکه انداخته. البتّه، اگر در طرف مقابل آنها یک دولت ضعیفی، آدمهای مرعوبی وجود داشته باشند، این تکبّر کار خودش را میکند؛ مثل هر متکبّری که وقتی طرف از او ترسید، لرزید، عقب‌نشینی کرد، او خب احساس میکند که این تکبّر را باید بیشتر کند؛ امّا اگر چنانچه طرفْ واقعیّت او را دید، شناخت، فهمید، از او نترسید، در مقابل او ایستاد، او زمین میخورد؛ مشکل اینها این است. الان هم در قضایایی که بین ما و اروپایی‌ها هست، علّتِ اینکه مشکل باقی میماند تکبّر آنها است. خب به گفته‌ی وزیر خارجه‌ی محترم ما -که خب واقعاً اینها زحمت هم میکشند- اروپا یازده تعهّد در مقابل ایران، در قضیّه‌ی برجام داشته و به هیچ کدام از این یازده تعهّد عمل نکرده؛ یعنی این حرفی است که وزیر خارجه‌ی ما دارد میگوید؛ وزیر خارجه خب معمولاً ملاحظات دیپلماتیک دارند، امّا با وجود این ملاحظات دیپلماتیک، وزیر خارجه‌ی ما بصراحت دارد این حرف را میزند که اروپا یازده تعهّد در قبال ما دارد و به این یازده تعهّد عمل نکرده؛ ما چه؟ ما به آن تعهّداتی که در برجام بود و به چیزی بالاتر از آن عمل کردیم، حالا که شروع کردیم در مقابل آنها تعهّداتمان را کاهش بدهیم، آنها طلبکارانه جلو می‌آیند که «عجب! چرا شما تعهّدتان را کاهش میدهید؟»؛ خب پُرروها! شما یازده تعهّد داشتید، هیچ عمل نکردید؛ چرا از ما میخواهید که ما به تعهّداتمان پابند باشیم؛ حالا ما تازه شروع کرده‌ایم به کم‌ کردن تعهّدات و این فرآیند قطعاً ادامه خواهد یافت.

در بین این حیص‌وبیص و این توقعّات بی‌موردی که دارند، حالا انگلیس خبیث -که واقعاً خُبث او واضح است- دزدی دریایی میکند، کشتی ما را در واقع میدزدند؛ در واقع این دزدی است. حالا معمولاً رفتارشان این جوری است که جنایت را میکنند، به جنایت خودشان میخواهند یک قالب قانونی بدهند، یک چیزی هم درست میکنند که بله، علّتش این بوده؛ امّا واقع قضیّه همین است که یک دزدی دریایی است؛ دزدی دریایی هم میکنند که البتّه ان‌شاءالله جمهوری اسلامی و عناصر مؤمن آن، این کارها را، این خباثتها را بی‌جواب نمیگذارند، در فرصت خود و جای خود پاسخ خواهند داد.


پاسخ / ضرورت مداومت بر زیارت عاشورا

| دوشنبه, ۳۰ آذر ۱۳۹۴، ۱۰:۲۸ ب.ظ

سؤال 161:

دلیل مداومت بزرگان بر زیارت عاشورا چیست؟ گاها افراد در دو ماه محرم و صفر زیارت عاشورا (با لعن و سلام ها) را هر روز می خوانند، به انگیزه دو ماه. بعد از ماه صفر هم باید مداومت داشت یا اولویت با ادعیه یا زیارات یا قرائت قرآن می باشد. اگر بله با چه انگیزه ای، صرفا برای اینکه این کار قطع نشود؟

پاسخ:

سلام علیکم

زیارت عاشورا دارای بلندترین مضامین در دو موضوع تولی و تبری است که این دو موضوع رکن اصلی دین و مذهب و هدف از آفرینش انسان و ملاک بهشت و دوزخ و رضوان و سخط خداوند است!

و نیز این زیارت تنها زیارتی است که از زبان خداوند متعال به پیامبر بزرگوار اسلام عنایت شده است و همه امامان آن را می خواندند.

دعاهایی که در این زیارت آماده است اساس همه دعاهایی است از انسانها عادی گرفته تا اولیاء خداوند آن را از خداوند طلب می کنند.

لذا تأکید شده است تا شیعیان با این زیارت مأنوس باشند و آن را اگر نه هر روز شبهای جمعه که زمان زیارت امام حسین علیه السلام است آن را بخوانند!

سلام علیکم - بسم الله


دعای استغفار بند 35

اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ رَهَبْتُ فِیهِ سِوَاکَ أَوْ عَادَیْتُ فِیهِ أَوْلِیَاءَکَ أَوْ وَالَیْتُ فِیهِ أَعْدَاءَکَ أَوْ خَذَلْتُ فِیهِ أَحِبَّاءَکَ أَوْ تَعَرَّضْتُ فِیهِ لِشَیْ‏ءٍ مِنْ غَضَبِکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ.
بار خدایا ! از تو آمرزش میطلبم برای هر گناهی که در آن از غیر تو ترسیدم، یا به وسیله ی آن با اولیایت دشمنی کردم یا با دشمنانت دوستی کردم، یا دوستانت را واگذاشتم، یا با آن خود را در معرض خشم و غضب در آوردم؛ پس بر محمد و آل محمد درود فرست و این گونه گناهم را بیامرز ای بهترین آمرزندگان!

شرح:

در فراز نخست بند فوق از دعای استغفار از ترس از غیر خداوند و در فراز انتهایی آن از در معرض خشم خداوند قرار گرفتن سخن به میان آمده است و بین این دو فراز نیز از گناه دشمنی با اولیاء الهی و دوستی با دشمنان خداوند و تنها گذاردن و یاری نکردن دوستان او طلب آمرزش شده است!

از آغاز و انجام حاکی از این است که آنچه موجب ضعف در تبری و تولی می شود ترس از غیر خداوند است! لذا در آیه سه مائده که سخن از تکمیل دین با انتصاب امام علی علیه السلام و ناامیدی کفار از نفوذ در دین شده است به این نکته اشاره شده است که: فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ. از آنها نترسید از من بترسید!

ترس از کفار سبب تقویت آنها می شود زیرا کفار تکیه به قدرت الهی ندارند بلکه همه قدرت خود را از احساس ضعف مؤمنین می گیرند!

اگر مؤمنین بجای ترس از خداوند همه دغدغه اشان این باشد که در مسیر رضایت خداوند گام بردارند و همه ترسشان این باشد که نکند از این مسیر خارج شوند، آنها خواهند دید کفار با همه قدرتهای مادیشان به شدت متزلزل و پوشالی هستند!

نکته دیگر در بند فوق این است که دشمنی با دوستان خداوند در آغاز آماده و بعد دوستی با دشمنان و بعد تنها گذاردن دوستان! این ترتیب حکایت از این دارد که عدم وحدت بین خودیهای اهل ایمان آغاز ارتباط گیری با دشمنان بوده و عاقبت این کار تنها گذاردن دوستان به وقت هجوم دشمن است!

دشمنان ابتداء تفرقه می اندازند و بعد خود ناجی صلح می شوند و این چنین اهل ایمان سوی خود می کشانند و آن دسته از اهل بصیرت که فریب این نقشه شوم را نخورده اند توسط خودیها تنها گذارده شده و شکار دشمن می شوند!

سلام علیکم - بسم الله


دعای استغفار بند 10

اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ ظَلَمْتُ بِسَبَبِهِ وَلِیّاً مِنْ أَوْلِیَائِکَ أَوْ نَصَرْتُ بِهِ عَدُوّاً مِنْ أَعْدَائِکَ أَوْ تَکَلَّمْتُ فِیهِ بِغَیْرِ مَحَبَّتِکَ أَوْ نَهَضْتُ فِیهِ إِلَى غَیْرِ طَاعَتِکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ.
بار خدایا ! از تو آمرزش می طلبم از هر گناهی که به واسطه ی آن به ولی ای از اولیایت ظلم کردم، یا یکی از دشمنانت را یاری کردم، یا به جهت غیر محبت تو سخن راندم، یا در غیر مسیر طاعتت به آن اقدام کردم؛ پس بر محمد و آل محمد درود فرست و این گونه گناهانم را بیامرز ای بهتری آمرزندگان!

لغت:

نهض، به معنای بلند شدن و آماده شده برای انجام کاری است!

شرح:

تولی و تبری دو اصل رکین در اسلام است! دو اصلی که همه معارف دینی از شاخه های آن دو اصل است!

تولی یعنی آنچنان دوستان خدا را دوست بدارد که آنها را مالک قلب و احساس خود کند! بگونه ای که:

* هیچ اندیشه ای جز اندیشه آنان را منطقی ندارند!

* آنچه موجب احساسهای مثبت و یا منفی آنها می شود در او نیز اینچنین تأثیری بگذارد! با شادیشان شاد و با اندوهشان اندوهگین شود!

* مستند همه رفتارهایش، کلام آنها و رفتار آنها باشد!

 و تبری نقطه مخالف سه محور فوق است:

* اصل را بر غیر منطقی بودن اندیشه های ا«ان بگذارد مگر این که خلافش ثابت شود!

* نگذارد دلش محبت و نرمشی نسبت به دشمنان را در خود بپذیرد!

* تا می تواند با رفتارهایش مخالف اب رفتای های انها باشد! به طور جدی با فرهنگ آنها مقابله کند!

در دعای فوق از گناهانی که موجب ستم به دوستان خدا و نصرت دشمنان او می شود طلب مغفرت شده است.

این ستم و این نصرت می تواند با سخنانی باشد بر خلاف آنچه خداوند دوست دارد و نیز با رفتارهایی که بر خلاف اطاعت خداوند، پر نشاط و پر انگیزه (با توجه به معنای نهض) انجام می گیرد!

یعنی بجای این که طاعات پر انگیزه باشد آنچه خلاف طاعت اوست (اعم از معصیت و کارهای مباح) پر انگیزه و نشاط باشد!

رعایت نکردن تقیه میتواند موجب ستم به دوستان خداوند باشد و نیز افشای اسرار می تواند موجب یاری دشمن گردد!

همچنین سخنانی که نه در مسیر محبت خداوند و محبت اولیاء اوست می تواند دلیلی بر وادادگی و تقویت دشمن گردد.

و اظهار شوق و شیفتگی در هر حرکتی که در مسیر طاعت خداوند نیست می تواند موجب سلب حمایت خداوند گردد!

کمک به ستم به دوستان خداوند و یاری رساندن به دشمن و بیان سخنانی مهر آمیز با دشمن به اسم مدارات با او و اظهار شوق هنگام صلح با او تمامی گناهانی است که در موضوع تولی و تبری قابل تأمل بوده و می تواند مصادیق زیادی را داشته باشد!