پاسخ / علاج کبر

سؤال 181:
سلام علیکم

کسی که دارای تکبر است,و از دارا بودنش ناراحت,برای رفع ان تلاش میکند,حتی نفس خود را در مقابل دیگران خرد میکند تا غرورش شکسته شود مثلا دست پدرش را میبوسد ,در صورت اشتباه عذر خواهی میکند,اگر نداند میگوید نمیدانم,حتی صیغه برادری را بین دوستانی که میداند از هر نظر نسبت به او پایین ترند میخواند تا غرور اینکه من از فلان دوستم بالاترم را در خود بشکند اما الاایحال روز به روز تکبر و غرور در او رو به فزونی میرود,

برای درمان و رهایی چه باید کرد
پاسخ:
سلام علیکم
این کارها که گفتین نمی توان کبر را از بین ببرد و شاید آن را بیشتر هم بکند زیرا وقتی انسان این اعمال را انجام می دهد می خواهد خودش را پایین بیاورد. یعنی خودش را بالا می داند حالا می خواهد با رفتاری متواضعانه خودش را پایین بکشد. در همان زمانی که دارد خوش را پایین می کشد، خودش را در حال رفتار نیکویی می بیند و همین رفتار نیکو او را خودپسندتر می کند. به خودش می گوید: من با کسی پیمان برادری بسته ام که از هر نظر از من پایین تر است!! عجب آدم خوبی هستم من! و حال آن که اول باید این مسئله را  درونش حل کند که چرا آن رفیق از هر نظر (!!) پایین تر است؟ به چه دلیل به این نتیجه رسیده است!  اصلا به چه دلیل من از عده ای برترم که بعد مجبور شوم برای این که دچار کبر نشوم رفتارهای متواضعانه از خود نشان دهم. و یا این که خودم را نزد آنها خرد کنم.
این مثل این است که کسی خودش را طلبکار از دیگری بداند و بعد به او ترحم کند و طلبش را ببخشد خب اول باید ثابت شود اصلا این فرد واقعا از آن کس طلبی دارد؟ شاید طلبی ندارد. دچار توهم است! وقتی که می بخشد باز در توهمش خود را بخشنده فرض نموده است!
برای علاج کبر ابتداء باید آنچه توهم برتری را بوجود آورده است درست تحلیل نمود تا ثابت شود هیچ برتری وجود ندارد. و بعد که رفتارهای متواضعانه را خواست انجام دهد، در واقع کارهایی انجام دهد که معمولی است. کار متواضعانه وقتی متواضعانه است که از نظر فرد معمولی باشد هر چند ممکن است دیگران آن کار را متواضعانه بپندارند و از انسان تعریف کنند. ولی از نظر خود فرد این گونه نیست. نه این که فقط نتیجه تحلیلش این باشد نه بلکه هم تحلیلش این را می گوید و هم حسش و ذهنش. اصلا به ذهنش هم خطور نمی کند که من دارم متواضع عمل می کنم! این بخاطر همان تحلیل درست علل توهم برتری است!