هشت رذیله 80 / لجاجت 32 / توبه از لجاجت 27 / شرح دعای استغفار 26 (بند 18)

سلام علیکم - بسم الله

---

دعای استغفار بند 18

اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ ثَوَّرَکَ عَلَیَّ وَ وَجَبَ فِی فِعْلِی بِسَبَبِ عَهْدٍ عَاهَدْتُکَ عَلَیْهِ أَوْ عَقْدٍ عَقَدْتُهُ لَکَ أَوْ ذِمَّةٍ آلَیْتُ بِهَا مِنْ أَجْلِکَ لِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ ثُمَّ نَقَضْتُ ذَلِکَ مِنْ غَیْرِ ضَرُورَةٍ لِرَغْبَتِی فِیهِ بَلِ اسْتَزَلَّنِی عَنِ الْوَفَاءِ بِهِ الْبَطَرُ وَ اسْتَحَطَّنِی عَنْ رِعَایَتِهِ الْأَشَرُ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ.
بار خدایا ! از تو آمرزش می طلبم برای هر گناهی که شعله ی غضب تو را بر من مشتعل ساخت و باعث شد در اثر ارتکاب آن به خاطر عهدی که با تو بسته بودم، یا پیمانی که با تو داشتم، یا قَسَمی که برای یکی از مردم به خاطر تو خوردم، گناهی بر ذمه ی من لازم آید. اما پس از آن به خاطر میل و رغبتم به گناه ، آن عهدی و پیمان را بدون ضرورت نقض کردم؛ بلکه خوشگذرانی مرا از وفای به آن بازداشت و سرمستی مرا از رعایت آن فرو انداخت؛ پس بر محمد و آل محمد درود فرست و اینگونه گناهم را بیامرز ای بهترین آمرزندگان!

لغت:

ثوَّر، به معنای متحول نمودن و برانگیختن چیزی است که آن را زیر و رو کند! ثور، گاوی است که شخم می زند!

عهد، به معنای التزام خاص در مقابل شخصی است!

عقد، به معنا منضم نمودن دو جزء یا بیشتر در یک نقطه معین است!

ذمّة، به معنای تعهدی است که فرد بر گردن می گیرد که اگر مخالف آن عمل کند مورد مذمت قرار می گیرد!

آلیت (الی)، به معنای کامل شدن و بلوغ قدرت است! و به همین خاطر به معنی قسم نیز هست زیرا در قسم قدرت تصمیم به حد بلوغ و کمال می رسد!

استزلّ (زلل)، به معنای لغزش و رهاشدنی ظریف است که با برایک بینی قابل تشخیص است!

بَطَر، به معنای عبور از حد اعتدال طرب و شادمانی است!

اَشَر، به معنای بطر شدید است!

استحطَّ (حطط)، به معنای فرود از انچه مورد ملاحظه و اهمیت است!

شرح:

گناهانی که با نقض عهد شکل می گیرد عنوان این بند از دعاست!

آنچه که باعث خلف وعده و بدعهدی و شکستن قسم و نقض قرار داد بین بنده و خداوند و بین بنده و مردم می شود، به دو علت است:

اول رغبت و میل شدیدی که به انجام گناه وجود دارد! گناهی تعهد بر ترک آن شده است!

دوم سرکیف بودن نسبت به نعمتهایی که هست! خاطر جمع بودن از این که این نعمتها زوال نمی یابد! در نتیجه ضرورتی را برای رعایت تعهدات و پیمانها و قسمها نمی بیند!

اگر به او بگویند چرا به تعهدادت عمل نمیکنی خواهد: «خب حالا که عمل نکردم مگه چی میشه؟» این «مگه چی میشه» یعنی نسبت به بقای نعمتها مطمئن هست! یعنی سرمست از نعمتهاست!

وقتی انسان نعمتی را در حال زوال ببیند، نسبت به آن سرمست نمی شود. از آن به اندازه بهره می برد! به نعمت به چشم ابزاری برای رسیدن به اهداف دیگر می نگرد! و وقتی آن اهداف محقق شد شاد می گردد. نه این که به صرف بهره وری از نعمت، سرخوش شود!

هشت رذیله 52 / لجاجت 4 / حق روشن است 3

سلام علیکم - بسم الله

---

گفتیم که حق روشن است و خداوند از سه طریق: فطرت و تجربه و وحی حق را روشن نموده است.
وحی سه وظیفه را برای هدایت انسان بر عهده گرفته است: تعلیم، تذکر و رفع شبهه.
تعلیم مربوط به مسائلی است که انسانها هر چه پیشرفت کنند باز هم نمی توانند درباره آن مسائل به علم برسند. غالب احکام فقهی که موضوع آنها از درک عقل بالاتر است از این قبیل است و احادیثی که مضمونشان این است که «ان دین الله لا یقاس بالعقول» نیز ناظر به این قسم از معارف دینی است.
تذکر، یادآوری هرآنچیزی است که انسان آن را می داند. و وجهی از قرآن تذکر است. لذا باید در حد توان مدام آن را تلاوت نمود تا خواب غفلت انسان را در خود فرو نبرد.
رفع شبهه، تبیین مسائلی است که بطور طبیعی نباید حل آنها مشکل به نظر برسد ولی بخاطر شبهه افکنی شیاطین، فهم آنها غامض شده است.
مثلا این که هر پیامبری باید برای جانشینی بعد از خود کسی را معرفی کند همچنان که همه انبیاء قبل از پیامبر اسلام این چنین کردند، پس پیامبر اسلام نیز باید این چنین کند خصوصا این که بعد از ایشان دیگر پیامبری نیست، مسئله ای است که تصدیقش ساده است ولی شیاطین بخاطر لجاجت و مقاومت در مقابل حق، شبهه افکنی نمودند و سخنان پوچ خود را لعاب حق زدند و اسباب طرح مباحث زیادی را فراهم نمودند.
پس قسمت زیادی از مباحث اعتقادی معلول لجاجت انسانهاست. و البته همین لجاحت نیز سبب این همه تشتت و اختلاف در جامعه اسلامی شده است. انگاری آن همه مباحث عقلی اعتقادی تنها موفق شده است عده کمی از انسانها را به مسیر درست، هدایت نموده و هدایت یافتگان را در این مسیر را ثابت قدم نماید و اکثریت انسانها به همان که فکر می کردند درست است پایبند مانده اند هر چند طبعا باید با این همه مباحث آنها متوجه فکر غلط خود می شدند و دست از آن بر می داشتند.
با نگاهی وسیع تر و عمیق تر حتی می شود گفت: مباحث اخلاقی و فقهی اسلام نیز بیشتر برای برگرداندن انسانها از حقی است که از آن اعراض نموده اند.
این که برای مثلا غیبت و بدگویی اینقدر آثار مخرب مطرح می شود و کار غیبت کننده به مرده خواری تشبیه می شود و یا پیرامون آثار و علل دروغ و حسادت و کبر و حرص و طمع و ناسپاسی و آزار والدین و آزار همسر و ده ها عنوان دیگر اینقدر سخن گفته می شود برای این است که بشر در مقابل بدیهیات عقلی و وجدانی سر تسلیم فرود نمی آورد و الا طرح این همه بحث پیرامون مسائل اخلاقی چه ضرورتی دارد؟!
و همچنین در مسائل فقهی! مسائل فقهی از دو زاویه ناظر به روحیه لجاحت در انسانهاست:
اول این که فلسفه تبیین حدود در مسائل فقهی جلوگیری از تجاوزات انسانی به حقوق دیگران است. و نیز خیل عظیم مباحث مربوط به عبادیات ترغیب انسانها برای توبه از این همه ستم بخود و ستم به دیگران است ستمهایی که انسان کاملا به آنها آگاهی دارد و این گونه نیست که نداند چه می کند. (بل الانسان علی نفسیه بصیره و لو القی معاذیره)
دوم این که قسمتی از تبیین حدود در فقه بر اساس نظر عرف تنظیم می شود که متأسفانه باز می بینیم نسبت به همین نظر عرف عده ای جبهه می گیرند. مثلا این که در وضو آب از بالا به پایین ریخته شود و یا از پایین به بالا قرآن ساکت است و طبیعتا در این امور مرجع تشخیص عرف است. یعنی شستن طبیعی، ریختن آب از بالا به پایین است چنانکه در مسح نیز، مسح طبیعی از بالا به پایین است و همچنین سجده بر زمین طبیعتا سجده بر خاک و آنچه برآمده از خاک است می باشد. و صدها مسئله دیگر.
خب شما نگاه کنید به تفاوتهای فقهی شیعیان با اهل سنت ببیند که چه لجاجت انبوهی توسط علمای اهل سنت صورت گرفته است فقط بخاطر این که خود را دارای مکتب فقهی جدایی از شیعیان قلمداد کنند!!
اصلا اگر لجاحت نبود، این همه دین و مذهب و مکتب و حلقه و انجمن و گروه و حزب و ... بوجود نمی آمد. همه اینها دارای سرانی لجوج هستند و پیراونی که احمقند و یا دنیا طلب و یا دارای هر عنوان شیطانی دیگر!
آری همیشه یک گروه هستند که به بهشت می روند و ما بقی همه انحراف از مسیر هستند که راهی جز دوزخ ندارد. و تنها یک حزب الهی است و در آینده غالب بر دیگر احزاب خواهد بود و بقیه رو به فنایند.
تجدید و تعمیر و تأسیس و هر چه از این مقوله همه برای احزاب باطل است و الا حزب الهی از زمان خلقت حضرت آدم همان بوده است که الان هست.