هشت رذیله 76 / لجاجت 28 / توبه از لجاجت 23 / شرح دعای استغفار 22 (بند 14)

سلام علیکم - بسم الله

---

دعای استغفار بند 14

اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ یَصْرِفُ عَنِّی رَحْمَتَکَ أَوْ یُحِلُّ بِی نَقِمَتَکَ أَوْ یَحْرِمُنِی کَرَامَتَکَ أَوْ یُزِیلُ عَنِّی نِعْمَتَکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ.
بار خدایا از تو آمرزش میطلبم از هر گناهی که رحمتت را از من باز میدارد، یا عذابت را بر من فرود می­آورد، یا مرا از کرامتت محروم میسازد، یا نعمتت را از من زایل میسازد؛ پس بر محمد آل محمد درود فرست و این گونه گناهانم را بر من بیامرز ای بهترین آمرزدنگان!

لغت:

نقمت، به معنی مؤاخذه ای که با کراهت و ناخرسندی مؤاخذه کننده همراه باشد. لذا به عذابی نقمت گفته می شود که با ناخرسندی عذاب کننده همراه باشد.

شرح:

گناهان می تواند در رابطه با سلب عنایت خداوند داری چهار اثر مخرب باشد:

اثر اول: رحمت خداوند را از انسان بر می گرداند. جریان رحمت الهی همچون نسیمی فرحبخش همه انسانها، بلکه همه موجودات جهان هستی را در برگرفته است!

گناه سبب می شود جریان این نسیم، منحرف شود و دیگر به سوی انسان نوزد!

جریان رحمت، جریان انعطاف خداوند و باعث حلم و بردباری خداوند است! جریانی است که از خشم او هنگام معصیت انسان جلوگیری می کند. اثر این زشتی ها در جریان رو به رشد مادی و معنوی دیده نمی شود.

وقتی رحمت الهی از انسان سلب می شود آن وقت است که آثر خشم الهی خود را نشان می دهد.

بر این اساس این اثر نخستِ سلبِ عنایت، باعث، مبدأ دیگر آثار است!

اثر دوم: عذاب است! از عذاب در متن فوق تعبیر به نقمت شده است و این به این دلیل است که خداوند چون مهربان است نمی خواهد بنده اش را دچار مشکل کند!

ولی ادامه معصیتهای بنده و عدم عذرخواهی او و توبه نکردنش سبب می شود تا خداوند مهربان، او را به سختی دچار کند تا بخود آید و مسیر زندگیش را تغییر دهد.

اثر سوم: محرومیت است! خداوند در وقتها و زمانهای خاص الطاف ویژه ای به بندگانش دارد. از این الطاف تعبیر به «کرامت» شده است!

شخص گنهکار از کرامتهای الهی محروم است! او مرحوم از درک شب قدر است! محروم از بهره وری از ماه مبارک رمضان و دیگر زمانهای مقدس است!

او محروم از استفاده معنوی از مکانها مقدس همچون مسجد الحرام و حرم اهل البیت علیهم السلام است.

در این زمانها و مکانها حضور دارد و حظی نمی برد! در باغ است و بوی خوشی احساس نمی کند. کنار چشمه است و همچنان تشنه است!

اثر چهارم: رفتن نعمت است! از اخلاق کریمان این نیست که وقتی نعمت دادند آن را بگیرند مگر آ« که بخواهند بهترش را بدهند.

خداوند کریم است و لذاست که نعمتهایشان را از بندگانش نمی گیرد. ولی وقتی بنده ای متذکر زشتکاریهایش نمی شود و همچنان در مسیر ظلمت می تازد، باید با سلب نعمتها از او، او را متنبه نمود و متذکرش ساخت! و تنبه و تذکر و در نتیجه ادامه ندادن حرکت به سمت تارکیها آنقدر ارزشمند هست که همه نعمتها بپایش قربانی شود!

پس خداوند همچنان که وقتی نعمتی می دهد کریم است، وقتی ان را بازمی ستاند نیز کریم است!

مثلا آبرو داشتن یک نعمت بزرگ است ولی انسانها با سوء استفاده از این نعمت، با سوء استفاده از اعتماد دیگران به او دارند دست به معصیت می زند. بعد از گناه از کرده خود نادم نیست و تلاشی برای جلوگیری از گناه بعدی نمی کند، در ین وقت آیا خداوند چاره ای جز این دارد که مقداری از این ابرو را بگیرد تا گنهکار باور کند «آبرو» و «مورد اعتماد بودن» نعمتی است که باید از آن در رشد و تعالی بهره برد نه سقوط و تباهی.