هشت رذیله 149 / ستمگری 16 / حقوق 15 / حق نفس 13 / عقل 2
| دوشنبه, ۲۸ دی ۱۳۹۴، ۰۵:۳۰ ب.ظ
سلام علیکم - بسم الله
از عقل در جلسه قبل صحبت کردیم و در این جلسه هم کمی بیشتر صحبت خواهیم کرد ولی معلوم است که صحبت از عقل را نمی شود در دو جلسه تمام کرد. البته در همین مقدار صحبتها ان شاء الله شاید بشود کمی به این اهمیت رسید که ستم به عقل ستم به همه چیز است!
در آغاز انجام هر رفتار زشتی و یا ترک کار پسندیده ای و نیز بعد از آن، این عقل است که هشدار می دهد و سرکوفت می زند. و هر چه هم به سخنش گوش فرا ندهند باز هم هشدارش را دارد و ملامتش را می کند.
عقل همچون انبیاء خستگی ناپذیر است! اصلا عقل پیامبر درونی است. عقل فقط سخنرانی نمی کند بلکه پیگیر هم هست! می خواهد ببیند ما با سخنان او چه می کنیم!
البته عقل وقتی گوش به سخنانش داده شود، سخنان عمیق تری می زند و ما را از گردنه های سخت تری در مسیر رشد عبور می دهد و توانش برای فهم آیات الهی بیتشر و بیشتر می شود.
ولی عقلی که مورد بی توجهی قرار می گیرد یک خط درمیان حرف می زند و شاید هم چند خط درمیان! مثل پیامبری که مورد بی مهری امتش قرار گیرد.
خداوند در قرآن همانطور که مردم را بخاطر عدم پیروی از انبیاء مورد مذمت قرار می دهد، آنها را بخاطر گوش نکردن به سخنان عقلشان نیز سرزنش می کند.
هم بارها فرموده است: أَکْثَرُهُمْ لا یُؤْمِنُونَ و هم بارها فرموده است: أَکْثَرُهُمْ لا یَعْقِلُونَ
عقل مظلوم ترین نعمت خداوند در وجود انسان است و انبیاء و اوصیاء آنها نیز مظلومترین انسانها هستند.
عقل توسط نفس و تملایات مادی انسان بارها به جدل کشیده می شود و استدلالهایی برای مشروعیت بخشی به همه لذائذ دنیوی در مقابل او اقامه می گردد. استدلالهایی که به پوچی هر آنچیزی است که که توسط کفار در مقابل انبیاء مطرح می شود!
آنها که عاقل هستند بیشتر از دیگر مردمان مورد حسادت و کینه و بدخواهی و در نتیجه بیشتر مورد بی مهری دنیوی قرار می گیرند و آنها هم که پیرو انبیاء می باشند با انواع بلاها دست بگریبان هستند.
عقل خیلی زود کسی را که به او برگردد و بخواهد از این ببعد گوش به سخنانش دهد می بخشد و دیگر دست از ملامتش بر می دارند و انبیاء نیز به همین اندازه بخشنده هستند و توبه هر کافری را می پذیرند.
عقل سخن انبیاء را تأیید می کند و انبیاء نیز سخن عقل را مورد تأکید قرار می دهند.
هر کسی که رشد عقلی بیشتری داشته باشد سخن انبیاء را بهتر متوجه می شود و آنهایی که انبیاء را بهتر پیروی کنند از عقل کاملتری در امور مختلف زندگی برخوردار هستند!
به خاطر همین تشابهات زیاد بین عقل و وحی است که فرموده اند: لا دینَ لِمَن لا عقلَ له و لا عقلَ لِمَن لا دینَ له! هر که عقل ندارد دین ندارد و هر که دین ندارد عقل ندارد!
و نیز به همین خاطر است که انبیاء عاقلترین مردمان عصر خود بودند و نیز در هر جامعه ای هرکس که به عنوان عاقلترین شناخته می شود از صفات انسانی و ایمانی بیشتر بهره مند است!
و باز به همین خاطر است که در قرآن و حدیث بسیاری از صفات عاقل برای مؤمن گفته شده است و بسیاری از صفات مؤمن برای عاقل و در مقابل نیز صفات احمق و جاهل برای کافر شده شمرده است.
پرداختن به این صفات و توضیح هر کدام و اثبات دقیق یکی بودن عقل و وحی و فطری بودن اسلام ناب نیازمند مباحث زیادی است که مجالی برای طرح آنها نیست ولی باید گفت که همه مباحثی که در تبیین رذائل هشتگانه گفته شده است در حقیقت گزاره هایی است عفلانی که توسط وحی مورد تأکید قرار گرفته است و یا گزاره هایی است وحیانی که عقل آنها را پذیرفته و یا رد ننموده است!
در آغاز انجام هر رفتار زشتی و یا ترک کار پسندیده ای و نیز بعد از آن، این عقل است که هشدار می دهد و سرکوفت می زند. و هر چه هم به سخنش گوش فرا ندهند باز هم هشدارش را دارد و ملامتش را می کند.
عقل همچون انبیاء خستگی ناپذیر است! اصلا عقل پیامبر درونی است. عقل فقط سخنرانی نمی کند بلکه پیگیر هم هست! می خواهد ببیند ما با سخنان او چه می کنیم!
البته عقل وقتی گوش به سخنانش داده شود، سخنان عمیق تری می زند و ما را از گردنه های سخت تری در مسیر رشد عبور می دهد و توانش برای فهم آیات الهی بیتشر و بیشتر می شود.
ولی عقلی که مورد بی توجهی قرار می گیرد یک خط درمیان حرف می زند و شاید هم چند خط درمیان! مثل پیامبری که مورد بی مهری امتش قرار گیرد.
خداوند در قرآن همانطور که مردم را بخاطر عدم پیروی از انبیاء مورد مذمت قرار می دهد، آنها را بخاطر گوش نکردن به سخنان عقلشان نیز سرزنش می کند.
هم بارها فرموده است: أَکْثَرُهُمْ لا یُؤْمِنُونَ و هم بارها فرموده است: أَکْثَرُهُمْ لا یَعْقِلُونَ
عقل مظلوم ترین نعمت خداوند در وجود انسان است و انبیاء و اوصیاء آنها نیز مظلومترین انسانها هستند.
عقل توسط نفس و تملایات مادی انسان بارها به جدل کشیده می شود و استدلالهایی برای مشروعیت بخشی به همه لذائذ دنیوی در مقابل او اقامه می گردد. استدلالهایی که به پوچی هر آنچیزی است که که توسط کفار در مقابل انبیاء مطرح می شود!
آنها که عاقل هستند بیشتر از دیگر مردمان مورد حسادت و کینه و بدخواهی و در نتیجه بیشتر مورد بی مهری دنیوی قرار می گیرند و آنها هم که پیرو انبیاء می باشند با انواع بلاها دست بگریبان هستند.
عقل خیلی زود کسی را که به او برگردد و بخواهد از این ببعد گوش به سخنانش دهد می بخشد و دیگر دست از ملامتش بر می دارند و انبیاء نیز به همین اندازه بخشنده هستند و توبه هر کافری را می پذیرند.
عقل سخن انبیاء را تأیید می کند و انبیاء نیز سخن عقل را مورد تأکید قرار می دهند.
هر کسی که رشد عقلی بیشتری داشته باشد سخن انبیاء را بهتر متوجه می شود و آنهایی که انبیاء را بهتر پیروی کنند از عقل کاملتری در امور مختلف زندگی برخوردار هستند!
به خاطر همین تشابهات زیاد بین عقل و وحی است که فرموده اند: لا دینَ لِمَن لا عقلَ له و لا عقلَ لِمَن لا دینَ له! هر که عقل ندارد دین ندارد و هر که دین ندارد عقل ندارد!
و نیز به همین خاطر است که انبیاء عاقلترین مردمان عصر خود بودند و نیز در هر جامعه ای هرکس که به عنوان عاقلترین شناخته می شود از صفات انسانی و ایمانی بیشتر بهره مند است!
و باز به همین خاطر است که در قرآن و حدیث بسیاری از صفات عاقل برای مؤمن گفته شده است و بسیاری از صفات مؤمن برای عاقل و در مقابل نیز صفات احمق و جاهل برای کافر شده شمرده است.
پرداختن به این صفات و توضیح هر کدام و اثبات دقیق یکی بودن عقل و وحی و فطری بودن اسلام ناب نیازمند مباحث زیادی است که مجالی برای طرح آنها نیست ولی باید گفت که همه مباحثی که در تبیین رذائل هشتگانه گفته شده است در حقیقت گزاره هایی است عفلانی که توسط وحی مورد تأکید قرار گرفته است و یا گزاره هایی است وحیانی که عقل آنها را پذیرفته و یا رد ننموده است!
- ۰ نظر
- ۲۸ دی ۹۴ ، ۱۷:۳۰
