هشت رذیله 175 / ستمگری 42 / حقوق 41 / خانواده 1 / برادر و خواهر 1

سلام علیکم - بسم الله

---

بیشترین ستم را انسان به کسانی که می کند که در زندگی شخصی اش با آنها مخلوط و درهم آمیخته است. قصه آندو برادری که به طرح دعوا نزد حضرت داود آمده بودند را که در خاطر دارید. یکی از آندو 99 گوسفند داشت و دیگری یکی و می خواست همان یکی را هم از برادرش بگیرد. حضرت داود بنابر نقل قرآن در این باره می گوید: إِنَّ کَثیراً مِنَ الْخُلَطاءِ لَیَبْغی‏ بَعْضُهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ  بسیاری از آنها با هم مخلوط هستند بعضی از آنها به بعضی دیگر ستم می کنند و پایشان را وارد حریم دیگری می کنند إِلاَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مگر آنها که به خداوندی که آنها را می بیند و مراقبشان هست ایمان دارند و به همین خاطر نه تنها ستم در حق دیگری نمی کنند که کارهای خوبی هم در حق او انجام می دهند که یکی از برجسته ترین کارهای خوب، بخشیدن ستم آن دیگری است. و البته این افراد کم هستند. وَ قَلیلٌ ما هُمْ (ص: 24) یعنی غالب افراد از انسانها بیشترین ستم را به همانهایی می کنند که طبعیتا باید آنها را بیشتر دوست بدارند. مثل اعضای خانواده.
البته جای تعجب ندارد زیرا انسان به خودش هم ستم می کند آن هم بیشترین ستم! و حال آن که خودش را بیش از همه کس و همه چیز دوست دارد.
واقعا چرا اینگونه است؟ این بخاطر وجود نفس سرکش در انسانهاست. نفسی که هیچ دلی نمی سوزاند نه برای روح صاحبش و نه برای جسم صاحبش. تنها و تنها می خواهد همه چیز طبق میل و خواست خودش باشد.
از میان آنها که بیشتر از همه با انسان آمیخته اند، اعضای خانواده مهمترین هستند. قدیمی ترین خاطرات را انسان با اعضای خانواده اش دارد. در این میان با برادر و خواهر خود بیشتر خاطره دارد زیرا چیزهایی را اینها از والدین خود مخفی می کردند ولی نزد یکدیگر آشکار می نمودند.
در این بین برادر نسبت به برادر و خواهر نسبت به خواهر درهم آمیختگی بیشتر دارند. بیشترین ارتباط را اینها با هم دارند. لذا وقتی می خواهند توصیه به صمیمیت کنند می گویند مثل برادر و خواهر یکدیگر باشید. انما المؤمنون اخوة (حجرات: 10) خب به تناسب نزدیکی بیشتر اینان، ستم هم و حق خوری و حق کشی و بی انصافی هم بینشان زیاد است. حسادتها در ابتدای شکل گیری در انسان بین اینان شکل می گیرد. اولین حسادت را قابیل به برادش هابیل نمود و بعد او را کشت.
چه بسیار از برادران و خواهران که حق ارث یکدیگر را خورده اند و یا بخاطر مسائلی جزئی همین الان در قهر بسر می برند. طوری که بچه هایشان نیز حق ارتباط با هم را ندارند . اختلافات آنها به فرزندان عمو و عمه و دائی و خاله نیز سرایت نموده است. یعنی حقوق ارحام و خویشان نیز که رعایت نمی شود بخاطر نبود ارتباط انسانی بین برادران و خوهران است.
خداوند برای این که رعایت حقوق بین نزدیکان را تسهیل کند محبت خاصی را بین آنها قرار داده است. اگر انسانی با وجود این محبت باز هم بنای بر ستم بر نزدیکانش را بگذارد قطعا به دیگران بیشتر ستم روا خواهد داشت. و اما اگر حقوق نزدیکانش را اداء نمود و به آنها احسان و نیکی کرد، وقتی مورد ستم دیگران قرار بگیرد، نزدیکانش به کمکش خواهند شتافت و الا او را در بدبختیهایش رها خواهند نمود همچنان که بسیاری در فلاکتهای زندگی رها شده هستند.
البته رها نمودن برادر و خواهر در مشکلات زندگی - حتی اگر خود باعثش شده باشد - خود یک ستم است. در هیچ صورتی انسان حق ندارد نزدیکان خود را در مشکلات رها کند. آیا می پسندد که خداوند نیز او را در مشکلات رها کند؟!